Kompas Kultury | Nowa strategia UE dla kultury

Komisja Europejska przedstawiła nowy dokument dotyczący polityki kulturalnej: Kompas Kultury – Culture Compass for Europe. Jego celem jest wzmocnienie roli kultury Unii Europejskiej w różnych strategiach, sektorach, politykach i narzędziach finansowania a także wspieranie artystów, twórczyń oraz osób pracujących w sektorze kultury, kreatywnym i audiowizualnym.

W ramach dokumentu wyróżniono cztery kierunki dla Unii Europejskiej wraz z propozycjami nowych rozwiązań:

Unia, która podtrzymuje i wzmacnia wartości europejskie i prawa kulturalne
• Zaproponowanie nowej europejskiej nagrody w dziedzinie sztuk performatywnych.
• Opublikowanie raportu dot. udziału osób niepełnosprawnych w kulturze, by wesprzeć państwa członkowskie w tym zakresie.
• Poprawa dostępu młodych ludzi do dziedzictwa kulturowego.

Unia, która wzmacnia twórców, artystki i profesjonalistów kultury
• Propozycja Karty Artysty Unii Europejskiej
• Utworzenie sieci Młodzieżowych Ambasadorów Kultury.
• Prezentacja wytycznych i zaleceń dotyczących zdrowia i dobrostanu w kulturze.

Unia, która korzysta z kultury i dziedzictwa kulturowego dla konkurencyjności, odporności i spójności
• Przedstawienie strategii dot. sztucznej inteligencji dla sektorów kultury i kreatywnego.
• Wzmocnienie europejskiego znaku dziedzictwa kulturowego i europejskich stolic kultury po 2033 r.
• Adaptacja wniosku Rady Europy w sprawie przyszłości nowego europejskiego Bauhausu (NEB).

Unia, która wspiera międzynarodowe relacje i partnerstwa kulturalne.
• Aktualizacja strategii Unii w zakresie międzynarodowych stosunków kulturalnych. Wykorzystanie podejścia „Team Europe” w dziedzinie kultury.
• Nowa faza programu EU4Culture w krajach sąsiedztwa wschodniego.
• Uruchomienie nowej inicjatywy w śródziemnomorskiej części Europy na rzecz kultury, sportu i turystyki w kontekście paktu śródziemnomorskiego.

Kompas Kultury ma charakter przekrojowy. Określa realizację celów poprzez:
• ochronę wolności twórczości artystycznej ,
• zapewnienie wszystkim prawa do tworzenia i uczestniczenia w kulturze,
• wzmacnianie pozycji i ochronę artystów, artystek i osób pracujących w kulturze,
• promowanie rozwoju, innowacyjności i konkurencyjności sektorów kultury na arenie międzynarodowej,
• podejmowanie konkretnych wyzwań poszczególnych sektorów.

W związku z Kompasem, Unia planuje wykorzystać bogatą różnorodność kulturową, dziedzictwo i kreatywność, aby:
• poprawić jakość życia oraz dobrostan obywateli,
• wzmocnić odporność demokratyczną i społeczną,
• wspierać rozwój regionów i integrację społeczności,
• zwiększyć konkurencyjność Europy,
• wzmocnić globalną pozycję Europy jako lidera.

Kompas Kultury jest wspierany przez cztery nadrzędne dokumenty i narzędzia:
• Projekt wspólnej deklaracji Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej w sprawie kluczowych zasad polityki kulturalnej w Europie,
• Raport na temat stanu kultury w Unii Europejskiej, ze szczególnym naciskiem na wolność artystyczną,
• Dialog na temat kultury między Unią a wnioskodawcami,
• EU Cultural Data Hub, który wspiera kształtowanie polityki opartej na dowodach.

W związku z Kompasem, Komisja Europejska zamierza:
• uprościć dostęp do funduszy UE na rzecz kultury i zaktualizować przewodnik po funduszach,
• opracować wytyczne dotyczące strategicznych inwestycji w kulturę.

Więcej informacji.

Data publikacji: 14/11/2025

Kompas Kultury | Nowa strategia UE dla kultury

Przeczytaj również: